Podejmij wyzwanie! Farmaceutyczne łańcuchy dostaw w czasach pandemii i transformacji cyfrowej

Kryzys spowodowany tą sytuacją bezlitośnie obnażył słabości łańcuchów dostaw. Zależność zarówno od Chin w zakresie produkcji aktywnych składników farmaceutycznych API (Active Pharmaceutical Ingredient) i zawartych w nich związków chemicznych, a także sprzętu ochronnego i testów na obecność wirusów, jak i od Indii w zakresie leków generycznych, powinna stać się sygnałem alarmowym, który pozwoli na zmianę organizacji farmaceutycznego łańcucha dostaw i ustanowienie lepszej równowagi produkcji farmaceutycznej w Azji, Europie i Stanach Zjednoczonych.

PANDEMIA

Obecnie nie jest jasne, jak długo będziemy musieli zmagać się z COVID-19 i jak poważne będą tego skutki. Niemniej jednak pojawiło się światełko w tunelu – szczepionki firmy BioNTech/Pfizer czy AstraZeneca, a także bardzo zaawansowane badania innych spółek nad tego typu preparatem. Wraz ze szczepionką pojawiły się kolejne wyzwania, tym razem natury logistycznej. Jak dostarczyć szczepionki w możliwie jak najkrótszym czasie dla całej populacji? Jak zachować zimny łańcuch chłodniczy szczepionek (-70°C lub 0-8°C)?

Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych IATA nazwało dystrybucję szczepionki na COVID-19, nie tylko z uwagi na kontrolowaną temperaturę, jako „największą i najbardziej kompleksową globalną operację logistyczną, która kiedykolwiek została zrealizowana“. Zaś firma logistyczna DHL przedstawiła niedawno obliczenia, że dla transportu szczepionek przez najbliższe dwa lata użytych zostanie ok. 15 mln ice boxów przewiezionych w ramach 15 tys. lotów do wszystkich zakątków świata.

F.A.C.E. THE CHALLENGE – PODEJMIJ WYZWANIE

Dla miłośników boksu (i nie tylko) Wladimir Klitschko to uosobienie sukcesu, nazywany również Dr. Steelhammer (ang. Dr Stalowy Młot). Kończąc swoją karierę sportową podjął sie między innymi współpracy na prestiżowym Uniwersytecie St. Gallen, otwierając program certyfikacji Challange Management (podstawy samozarządzania). Progam Challenge Management ujawnia metody i osobiste filozofie radzenia sobie z wyzwaniami przeniesione ze świata sportu na arenę biznesową i finansową. Ukoronowaniem opracowania tego programu było napisanie wspólnie z trenerami biznesu książki własnie o tytule F.A.C.E. the Chalange. Zachęcam tutaj menedżerów logistyki do podejmowania zadań w biznesie jak w sporcie, gdyż z niemałymi wyzwaniami mamy do czynienia obecnie w branży farmaceutycznej.

DIGITALIZACJA FARMACUETYCZNEGO ŁAŃCUCHA DOSTAW TO TEŻ WYZWANIE

Wiele zmian, które w dotychczasowej rzeczywistości mogłyby zająć lata dyskusji i przygotowań, zostało wdrożonych błyskawicznie w czasie kryzysu związanego z pandemią. Chodzi tu np. o przejściu na pracę w trybie Home Office i wideokonferencje,  rozwoju
e-commerce w wielu branżach, płatności bezgotówkowej, codziennym raportowaniu najważniejszych parametrów Covid – 19 i wprowadzeniu aplikacji „Kwarantanna domowa” na smartfonach – to wszystko oraz wiele innych rozwiązań zostało wdrożone w ciągu kilku miesięcy!

Dla cyfryzacji farmaceutycznego łańcucha dostaw, pandemia może być katalizatorem, który w pierwszej kolejności umożliwia wprowadzenie pewnych zmian, przyszłych technologii i innowacji, a w dalszej konsekwencji znacznie je przyspiesza.
Jeszcze na przełomie roku 2019/2020 (na krótko przed pandemią) Miebach Consulting we współpracy ze swoimi 24 Biurami na całym świecie przeprowadził wśród profesjonalistów z różnych kontynentów z branży farmaceutycznej (menadżerów logistyki i CEO) ankietę na temat trendów digitalizacji farmaceutycznych łańcuchów dostaw. W badaniu wzięło w sumie udział 540 respondentów. W poniższym artykule pragniemy się podzielić z Państwem wynikami tych badań.

GLOBALNE ZMIANY W BRANŻY

W przeszłości sektor farmaceutyczny wprowadzał do obrotu duże ilości nowych leków. Branża fokusowała się na tworzeniu produktów i na wzroście sprzedaży, mniej zaś na kosztach. Osiągano wzrosty sprzedaży na poziomie nawet 5-10% na rok oraz wysoką marżę.

W ostatnim czasie trend ten uległ zmianie. To znaczy efekt wzrostu w branży z roku na rok zmalał. Przewiduje się, że w najbliższych latach bedzie on na poziomie 3-5%. Ponadto pojawiły sie nowe wyzwania. Supply chain w branży farmaceutycznej stał się bardziej kompleksowy, bo globalny / międzynarodowy. Obserwuje sie duży nacisk na koszty, aby conajmniej utrzymać dotychczasową zyskowność. Zapewne tutaj firmy z branży farmaceutycznej mogłyby wiele skorzystać np. kopiując/dopasowując wybrane rozwiązania/strategie stosowane już od wielu lat z powodzeniem w branży FMCG (lub innych branżach), w której presja na ograniczanie kosztów wystąpiła już wcześniej.

Globalizacja przyniosła wraz ze sobą wiele pozytywnych efektów, ale również wiele ryzyk. Równolegle mamy wkraczającą transformację cyfrową, która będzie odgrywała coraz większa rolę w zarządzaniu łańcucha dostaw jak i wielu obszarach życia. Jak istotna i strategicznie ważna jest transformacja cyfrowa  świadczy fakt, że wiele dużych firm już dzisiaj posiada Departamenty Digital Transformation.

GŁÓWNE WYZWANIA: PLANOWANIE I SOURCING

Dane i informacje to zasób nabierający nowego znaczenia w erze digitalizacji. Dzisiaj już nie tylko kapitał finansowy jest wyznacznikiem sukcesu.

W przeszłości każdy miał swoją własną bazę danych i do tego jeszcze niekompletną. Przez to tracili wszyscy. Dzisiaj coraz więcej uczestników łańcucha dostaw chce tworzyć wspólne bazy danych, do których wszyscy mają dostęp poprzez shared cloud (ang. chmura).

Zdaniem respondentów również istotne jest end-to-end visibility. Trend ten ma ścisły związek z globalną kompleksowością łańcuchów dostaw, które stały się tak globalne jak nigdy w historii. Należy jednak pamiętać, że wraz z globalnymi łańcuchami dostaw rośnie nie tylko ich kompleksowość, ale i rosną także ich koszty. Stąd nadmieniane jako istotne były również: wspólne prognozowanie i zintegrowane planowanie.

GŁÓWNE WYZWANIA: LOGISTYKA PRODUKCJI

Przejęcia firm w ciągu ostatnich dwóch dekad doprowadziły do tego, że wiele fabryk zostało włączonych w struktury dużych firm. Obecnie obserwowana jest konsolidacja, tzn. małe i mniej efektywne zakłady są zamykane, zaś główny fokus skierowany jest na duże fabryki cechujące się wysoką produktywnością – potrafią działać 24/7. Aktualne trendy pokazują, że jest to też cel wielu firm w branży, żeby w taki sposób zautomatyzować fabryki, by pracowały one efektywnie i bez przerwy.

Ponadto w badaniach pojawił się nowy trend: spersonalizowana medycyna. Wcześniej było to „stosunkowo łatwe”. Przez wiele dni masowo produkowano duże ilości jednego leku. Teraz chodzi o nowe rozwiązania tworzone pod konkretnego, pojedynczego pacjenta. Tylko wśród 20-30% firm farmaceutycznych pojawia się to jako trend, ale jak wskazują eksperci w innych badaniach, jest to produkt, który mocno zmieni modele łańcuchów dostaw.

GŁÓWNE WYZWANIA: MAGAZYNOWANIE I STRATEGIA DYSTRYBUCJI

Wraz z dystrybucją ponownie pojawia się kwestia globalnych, kompleksowych łańcuchów dostaw i ich kontroli. Dzisiaj duże firmy farmaceutyczne mają np. 50-60 zakładów produkcyjnych na całym świecie oraz średnio 70-100 magazynów i wiele powiązań z partnerami produkującymi dla nich leki, wielu operatorów logistycznych, laboratoriów i fi rm dystrybucyjnych. I tutaj na pierwszym planie pojawia się rola efektywnej kontroli i organizacji łańcucha dostaw. Już w przeszłości było to istotne, a teraz z uwagi na kompleksowość nawet jeszcze bardziej, aby partnerów/uczestników łańcucha dostaw jeszcze lepiej kontrolować (poprzez audyty i pomiary KPI).

Istotnymi trendami, które zostały wybrane przez ekspertów z branży, są optymalizacje transportów i sieci dystrybucji z zastosowaniem nowoczesnych modeli i narzędzi komputerowych. Wysoko ocenionymi kwestiami zostały automatyzacja i robotyzacja procesów logistycznych. To trendy również w Polsce szczególnie nagłośnione w obliczu pandemii. Interesującym, nowym trendem, który pojawił się w branży farmaceutycznej, jest dostawa bezpośrednia do szpitali i klinik.

CO WYZWALA ZMIANY W ŁAŃCUCHACH DOSTAW?

W każdym kraju pojawiają się nowe regulacje i obostrzenia. Niewątpliwie firmy farmaceutyczne muszą je spełniać, w przeciwnym razie ich produkty zostałyby wykluczone ze sprzedaży. Do tego dochodzi presja związana z redukcją kosztów. Pozostałe punkty dotyczące analityki biznesowej i zrównoważonego rozwoju nawiązują do zarządzania międzynarodowymi/globalnymi łańcuchami dostaw.

Jak widzimy jest wiele istotnych czynników, które łańcuchy dostaw ukierunkowują na przyszłość. Gdyby dziś przeprowadzić badania, to właśnie zarządzanie ryzykiem prawdopodobnie znalazłoby się na pierwszym miejscu.

TRANSFORMACJA CYFROWA

Liderzy z branży farmaceutycznej odpowiedzieli, że u ok. 30% firm wdrażane są narzędzia do monitorowania procesów w czasie rzeczywistym. Dalsze technologie, które są już u wielu w trakcie wdrażania, to system realizacji produkcji, konserwacja predykcyjna oraz automatyzacja i robotyzacja.

Co ciekawe, wyniki zawarte na wykresach uwzględniają odpowiedzi z całego świata, gdzie automatyzacja, analiza Big Data i sztuczna inteligencja są identyfi kowane jako ważne w przyszłości. Analizując jednak wyniki po regionach, okazuje się, że analiza Big Data i sztuczna inteligencja są zdecydowanie częściej wdrażane już teraz w Stanach Zjednoczonych niż w Europie. Biorąc jednak pod uwagę tylko wyniki z Europy, można zauważyć, że przoduje ona już teraz względem Stanów w kwestii realizowanych wdrożeń automatyzacji i robotyki. Trend ten potwierdzają również projekty realizowane przez Miebach Consulting w tych regionach. W Europie realizowanych jest o wiele więcej projektów z automatyzacją w magazynach niż w Stanach Zjednoczonych.

JAKA JEST WIZJA PRZYSZŁEGO ŁAŃCUCHA DOSTAW W BRANŻY FARMACEUTYCZNEJ?

Jakie wnioski można wyciągnąć z wyników badań? Z jednej strony, branżę farmaceutyczną czeka wiele zmian podyktowanych uwarunkowaniami zewnętrznymi (m.in. mniejsze wzrosty sprzedaży, presja kosztów, skutki pandemii), zaś z drugiej – mamy wkraczającą cyfryzację, która zasadniczo zmieni łańcuchy dostaw.

Czy to się uda? Kluczem do „sukcesu” jest przede wszystkim zmiana sposobu myślenia wszystkich stakeholderów w obliczu potrzeby tworzenia nowego modelu biznesowego.

Podsumowując, łańcuch dostaw przyszłości dla produktów farmaceutycznych po przejściu przez proces digitalizacji może wyglądać w sposób następujący:

Integracja wszystkich partnerów łańcucha dostaw

• W oparciu o spójny zestaw danych (udostępniany poprzez chmurę).
• Analiza i zwiększenie umiejętności samokształcenia (SI – sztuczna inteligencja).
• – Osiągnięcie nowej jakości prognoz.

Inteligentne zakłady produkcyjne

• Automatyka i robotyka do pracy w trybie 24/7.
• Partie produkcyjne, które optymalizują swój przepływ przez zakład.
• Wieże kontrolne, które w czasie rzeczywistym nadzorują i monitorują procesy.

Wydajne sieci dystrybucji

• W oparciu o analizę danych i sztuczną inteligencję (SI).
• Ciągła optymalizacja sieci w celu uniknięcia wąskich gardeł, przerw i dla osiągnięcia optymalnych kosztów całego łańcucha dostaw.

Przejrzystość i zarządzanie ryzykiem

• Symulacja kilku różnych scenariuszy (SI).
• Dostosowanie zapasów i zasobów.

Kompletny raport wyników badań farmaceutycznego łańcucha dostaw można otrzymać poprzez bezpośredni kontakt z firmą Miebach Consulting. Kontakt: Ralf Hoff mann, e-mail: hoffmann@miebach.com.

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Farmaceutycznego" 4/2020