Ekologiczne rozwiązania etykietowe w branży farmaceutycznej Nie dziedziczymy Ziemi od naszych rodziców, pożyczamy ją od naszych dzieci.

Powstały przepisy prawne sankcjonujące niszczycielskie zachowania człowieka. Do przestrzegania ich zobowiązani są wszyscy, ale w wyjątkowo restrykcyjny sposób traktowani są producenci w każdej branży, między innymi branży farmaceutycznej. Obowiązki wprowadzającego produkty w opakowaniach:

• prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych,
• zapewnienie odzysku, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych takiego samego rodzaju, jak odpady opakowaniowe powstałe z tego samego rodzaju opakowań, jak opakowania, w których wprowadzono produkty (samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji odzysku),
• osiągnięcie wskazanego w ustawie poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych,
• prowadzenie ewidencji masy opakowań, w których wprowadzono do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym.

Co to jest ekologiczne opakowanie?

Ekologiczne zachowania w opakowaniach to przede wszystkim zapewnienie jednorodności całego opakowania. To jest pierwsza i najważniejsza zasada postępowania ekologicznego. Warto zapamiętać, bo nie wszyscy ją znają i najczęściej pytają o etykiety biodegradowalne czy kompostowalne. Fakt – one również należą do grupy rozwiązań ekologicznych, ale klasyfikowane są na ostatnim miejscu. Kolejnym mitem jest informacja, że tylko papier jest ekologiczny. Tworzywa sztuczne są bardzo ekologiczne, pod warunkiem że je ponownie przetwarzamy i stosujemy obieg zamknięty. W branży opakowaniowej jest to jak najbardziej możliwe.

Stworzenie monoopakowania, szczególnie w branży farmaceutycznej, nie zawsze jest wykonalne. Do popularnych szklanych butelek czy słoików nie dobierze się szklanej etykiety, bo takich po prostu nie ma. Nie oznacza to, że ta branża ma ograniczone możliwości. Rozwiązań jest bardzo dużo. Zanim je poznamy, warto uświadomić sobie, które są najbardziej pożądane i wykorzystać je w swojej produkcji. Hierarchię postępowań ekologicznych świetnie obrazuje poniższa grafika.

Analizując powyższą grafikę chciałabym przede wszystkim zwrócić uwagę na dwa aspekty – w mojej opinii najprostsze do realizacji w kwestii etykiet samoprzylepnych. Jest to redukcja i recykling. Redukcja – etykiety cienkowarstwowe – wykonane z cieńszych materiałów niż standardowe, funkcjonujące na rynku. Co nam dają w zakresie EKO?

• mniejsza waga etykiet,
• niższe koszty transportu,
• mniejszy odpad w drukarni (czyli mniej odpadu do wyrzucenia, dbanie o ekologię w całym łańcuchu dostaw),
• mniej odpadu w postaci podłoża etykietowego u producenta, czyli znów mniejsze koszty odbioru odpadów,
• mniejsza częstotliwość zmiany rolek na maszynach aplikujących, bo cieńszych etykiet wejdzie na rolkę więcej, nawet do 36%.
A to oznacza mniejsze przestoje i lepszą logistykę produkcji, czyli oszczędność kosztów dla producenta,
• marketingowo można to także dobrze wykorzystać (pozytywnie) – firma dbająca o środowisko w myśl zasady less waist,
• uzyskujemy ciekawy element wizerunkowy – cieńszy materiał lepiej komponuje się z opakowaniem i tworzy efekt ’niewidocznej etykiety’.

Recykling – standardowe materiały zaczynają być wypierane przez te, które w dużym procencie pochodzą z recyklingu.

• Znany polipropylen czy polietylen aktualnie może być zastąpiony przez rPP i rPE – surowce pochodzące z recyklingu aż od 30% do 90% (POST CONSUMER RECYKLING).
• Papiery z włókien z recyklingu.
• Papiery z cytrusów, odpadów po winie lub trawy.
• Folie z odpadków leśnych.
• Folia PET w 99% wykonana z płatków PET odzyskanych w procesie recyklingu butelek PET.
• Etykiety pochodzące ze źródeł roślinnych, produkowane w sposób unikający stosowania rzadkich zasobów ropy naftowej, ograniczający emisję gazów cieplarnianych do atmosfery.
• Etykiety papierowe z certyfikatem FSC®.

Forest Stewardship Council® (FSC®) to organizacja zajmująca się certyfikacją lasów oraz produktów z drewna i papieru. Przestrzeganie wytycznych FSC umożliwia pozyskiwanie drewna przy jednoczesnym zachowaniu żywotności lasów oraz ich bogactw biologicznych.

Certyfikat FSC CoC oparty jest o łańcuch kontroli pochodzenia produktu. Oznacza to, że aby produkt finalny mógł być sprzedany jako certyfikowany na każdym etapie pozyskiwania przetwarzania surowca muszą być przestrzegane zasady i standardy FSC. Dopiero wówczas możliwe jest oznaczenie wyrobu końcowego etykietą FSC.

Posiadając certyfikowane etykiety dajemy gwarancję, że produkty pochodzą z lasów zarządzanych w odpowiedzialny sposób – dbamy o środowisko.

Możemy kreować pozytywny wizerunek firmy, a przez to mamy możliwość poszerzenia rynku zbytu swoich produktów.

• Grupa folii przeznaczona do produkcji etykiet schrink sleeve PET i PET G oraz HYBRYDA (triplex PET/OPS/PET) skutecznie zastępuje PVC w UE z powodu ceny i wpływu na środowisko. Mogą być łatwo poddane recyklingowi, wraz z opakowaniem.

Dobór odchudzonych materiałów czy tych z recyklingu to nie jedyny aspekt ekologiczny w przypadku etykiet. Są jeszcze możliwości wynikające z samego rodzaju etykiet lub zastosowanej techniki druku. Oto kilka przykładów:

1. Etykiety z dezaktywacją kleju
Dezaktywacja, czyli osłabienie lub zabicie kleju pośrodku etykiety, a pozostawienie go wyłącznie na brzegach pozwala łatwiej usunąć etykietę z opakowania, co ułatwia segregację odpadów i sprzyja recyklingowi każdego z surowców.

2. Etykiety z zadrukiem od strony kleju
To rozwiązanie pozwala w pełni wykorzystać powierzchnię etykiety. Jest również ekonomiczne, bo płacimy za mniejszą ilość surowca. Zadruk od strony kleju ma sens w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich wtedy, kiedy etykieta trafia na przezroczyste opakowanie i możemy ten zadruk zobaczyć na butelce – może to być opis produktu lub grafika, która dodatkowo potęguje efekt wizualny. Drugi przypadek wymaga umieszczenia na etykiecie strzałki informującej o możliwości odklejenia etykiety w danym miejscu. W wypadku pojedynczej etykiety treść nie będzie w środku tylko po prostu na odwrotnej stronie. Niby etykieta otwórz–zamknij, a w rzeczywistości pojedyncza.

3. Etykieta peel-off
Zazwyczaj wykorzystywana jest tam, gdzie musimy zawrzeć na niewielkiej powierzchni opakowania wiele informacji w myśl zasad:

• odmawiaj (refuse) – rezygnuj z nadmiernej ilości elementów opakowaniowych,
• ograniczaj (reduce) – ograniczaj koszty – nie marnujemy produktów, w przypadku kiedy nie sprzedamy przewidzianej ilości oklejonych jedną wersją językową. Nie trzeba przeklejać etykiet, żeby żadnego produktu nie zmarnować. No i nie wyrzucamy niewykorzystanych etykiet – tym samym produkujemy mniej odpadów.

4. Etykieta schrink sleeve
Wykonana z surowców ekologicznych w pełni odpowiada rozwiązaniom ekologicznym. Łatwo zdejmowalna, co zdecydowanie ułatwia segregację odpadów, często też z butelką PET tworzy monoopakowanie, więc cała struktura podlega 100% recyklingowi.

Wspieraj obieg zamknięty

Etykiety ekologiczne to jedno, ale również podkład etykietowy może mieć „drugie życie”. Na rynku polskim istnieją programy oferowane przez dostawców surowców, które zakładają odbiór wyselekcjonowanego podkładu papierowego i petowego, który zostaje potem powtórnie wykorzystany. Te programy są na tyle interesujące, że wspierając obieg zamknięty dostajemy konkretne dane liczbowe dotyczące korzyści środowiskowych dla nas jako ludzi i dla naszej planety. Te dane można wykorzystać marketingowo promując swoją markę.

Rozwiązań ekologicznych jest wiele. Jakie są najlepsze? Oczywiście te „szyte na miarę”. Nie ma sensu więc czekać, bo konieczność wprowadzenia rozwiązań prośrodowiskowych nikogo nie ominie. Warto zatem wcześniej podjąć rozmowy i działania z drukarnią, aby EKOlogia szła w parze z EKOnomią.

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Farmaceutycznego" 2/2023